Tết Nguyên Đán hay còn gọi là Tết cổ truyền, là ngày lễ quan trọng bậc nhất tại Việt Nam. Đây là ngày gia đình sum vầy, con cháu đoàn tụ, cũng là ngày tưởng nhớ tổ tiên và những người đã khuất. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu tết Nguyên Đán là gì? hay ý nghĩa của ngày tết Nguyên Đán. Mạ Vàng Phúc Tường sẽ làm rõ qua bài viết hôm nay.
Ngày tết Nguyên Đán là gì?
Tết Nguyên đán Còn có tên gọi khác là là Tết Cả, Tết Âm Lịch, tết Ta, Tết cổ truyền hay đơn giản là Tết. Đây là dịp lễ lớn nhất và quan trọng nhất ở Việt Nam trong suốt nhiều năm lịch sử. Tết là âm Hán Việt của từ Tiết, Từ “Nguyên” trong chữ Hán có nghĩa là bắt đầu hoặc chỉ sự sơ khai, còn “Đán” là sáng sớm, do đó phát âm đúng phải là “Tiết Nguyên Đán”, nhưng người Việt Nam ta thường đọc là “Tết Nguyên Đán”.
Tết tính theo âm lịch nên Tết âm lịch của người Việt muộn hơn Tết dương lịch (hay Tết Tây). Do quy luật ba năm sẽ có một năm nhuận, do đó ngày mùng 1 Tết không bao giờ bắt đầu trước ngày 21 tháng Giêng và sau ngày 19 tháng Hai, mà thường rơi vào khoảng giữa hai ngày này. Toàn bộ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán hàng năm thường kéo dài khoảng 7 đến 8 ngày từ cuối năm cũ và 7 ngày đầu năm mới (23 tháng Chạp đến mùng 7 tháng Giêng).
Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên Đán
Đối với người Việt Nam, Tết Nguyên đán không chỉ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa tâm linh lâu đời. Theo quan niệm phương Đông đây là thời khắc hòa hợp giữa đất trời, âm dương luân chuyển và con người đến gần Thần linh, tổ tiên.
Trong Tết cổ truyền xưa, người nông dân thờ cúng các vị thần như thần đất, thần sấm, thần mưa, thần nước và thần mặt trời. Ngoài ra, đây cũng được coi là ngày bắt đầu của một năm hoàn toàn mới, nơi người ta có thể cầu mong cả năm bình an, thịnh vượng, thuận hòa, gác lại mọi điều xui xẻo của năm cũ. Vì vậy, trong dịp Tết đến xuân về, nhà nào cũng tất bật dọn dẹp, mua sắm, trang hoàng nhà cửa đẹp đẽ để đón những điều tốt đẹp nhất.
Đây cũng là cơ hội để mọi người đổi mới tình cảm và tinh thần, gắn kết hơn với những người thân yêu, cùng chung bầu không khi vui vẻ và tinh thần thoải mái. Trong dịp Tết đến xuân về, các gia đình thường quây quần chúc Tết nhau, cùng nhau dâng hương, tưởng nhớ công ơn ông bà, tạ ơn tổ tiên đã phù hộ cả năm qua và mong những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm sau.
Phong tục trong tết Nguyên Đán của người Việt
Trong dịp Tết Nguyên đán, người Việt Nam có nhiều phong tục tập quán thú vị, ý nghĩa, thể hiện nét văn hóa riêng. Cùng tham khảo những nét phong tục tập quán nổi bật nhất sau đây.
Cúng ông Công ông Táo
Theo truyền thống của người Việt, cứ đến ngày 23/12 âm lịch, các hộ gia đình sẽ tổ chức lễ tiễn ông Công, ông Táo về báo cáo với Ngọc Hoàng mọi việc trong gia đình gia chủ. Vào ngày này, mọi người thường dọn dẹp bếp, nấu các món ăn và mua cá vàng để đưa ông Công, ông Táo về trời.
Tảo mộ
Trong những ngày Tết Nguyên đán, con cháu trong gia đình cũng sẽ cùng nhau đi viếng và dọn dẹp nơi mộ phần của tổ tiên, họ hàng. Đây là một phong tục phổ biến của người Việt Nam, thể hiện lòng hiếu thảo, kính trọng đối với cha mẹ, tổ tiên đã khuất, nâng cao và kế thừa đạo lý uống nước nhớ nguồn.
Gói bánh chưng
Bánh chưng là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Nguyên đán của người Việt, đồng thời cũng là món quà ý nghĩa dành tặng cho họ hàng hoặc bạn bè thân thiết. Vì vậy, những ngày trước Tết Nguyên Đán, nhiều gia đình, làng xóm thường quây quần trò chuyện, làm bánh và thức thâu đêm để luộc bánh cho ngày hôm sau.
Bày mâm ngũ quả
Một nét đẹp trong văn hóa ngày Tết của người Việt không thể thiếu chính là mâm ngũ hỏa. Mỗi vùng miền sẽ bày mâm ngũ quả theo những cách khác nhau với những loại quả khác nhau nhưng ý nghĩa chung là cầu mong một năm mới an khang, may mắn, hạnh phúc, sung túc, phú quý.
Cúng tất niên
Cúng vào đêm giao thừa cũng là một nghi lễ rất quan trọng không thể bỏ qua trong ngày Tết của người Việt. Ngày 30 Tết, mọi nhà thường làm mâm cỗ tươm tất, thắp hương để mời thần linh, tổ tiên về vui xuân cùng gia đình, đồng thời kết thúc năm cũ, chuẩn bị đón năm mới với những niềm vui mới.
Hái lộc đầu năm
Tham quan hội chợ chùa và thử vận may là những hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán. Đi chùa đầu năm không chỉ để cầu may mắn trong năm mới mà còn là để tỏ lòng thành kính với thần phật. Vào đêm giao thừa, người dân đi lễ chùa thường kết hợp thu hoạch để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.
Xông đất
Vào thời điểm năm cũ qua đi năm mới lại đến, ai là người đầu tiên bước vào nhà với những lời chúc Tết là người xông đất. Theo quan niệm của người Việt, người xông đất đầu năm rất quan trọng nên các gia đình thường chọn những người hợp tuổi, tốt bụng, hiền lành, làm ăn phát đạt để xông đất gia đình vào ngày đầu tiên của năm.
Mừng tuổi
Nhắc đến Tết Nguyên đán, chắc hẳn bất cứ đứa trẻ nào cũng háo hức đón chờ những phong bao lì xì đỏ tươi. Việc chúc mừng tuổi mới và phát bao lì xì không thể thiếu, là lời chúc những đứa trẻ lớn nhanh, ngoan ngoãn, học hành giỏi giang và hiếu thảo với cha mẹ.
Quà tặng ngày tết Nguyên Đán ý nghĩa
Vào ngày tết Nguyên Đán người ta thường tặng nhau những món quà ý nghĩa với hi vọng năm mới bình an, hạnh phúc, sức khỏe dồi dào, thành công trong sự nghiệp. Một số món quà như:
- Vật phẩm phong thủy ý nghĩa.
- Tranh tứ quý, tranh hoa mai, tranh hoa đào.
- Các đồ vật có màu đỏ may mắn như đèn lồng, trang trí cây đào …
- Rượu, bia.
- Gạo mới đầu năm.
- Bánh chưng xanh.
- Gà trống.
- Quần áo, giày dép mới
Hi vọng qua những chia sẻ trên của Mạ Vàng Phúc Tường, bạn đã biết ngày tết Nguyên Đán là gì và những ý nghĩa của ngày tết Nguyên Đán. Vào ngày tết Nguyên Đán nên mua những món quà ý nghĩa tặng cho người thân, bạn bè, sếp, đối tác hoặc mua về trưng bày để mang lại may mắn và ý nghĩa cho tiết khí này.