Tết Hàn Thực là ngày lễ ý nghĩa của người Phương Đông. Vào ngày này thường có các món ăn với ý nghĩa sâu sắc. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu Tết Hàn Thực là gì? Cùng Mạ Vàng Phúc Tường tìm hiểu ý nghĩa của ngày tết Hàn Thực và những điều liên quan đến ngày này.
Ngày tết Hàn Thực là gì?
Tết Hàn Thực là gì? Tết Hàn Thực thường rơi vào ngày 3 tháng 3 âm lịch hàng năm, chủ yếu diễn ra ở nhiều tỉnh khác nhau của Trung Quốc và miền Bắc tại Việt Nam. Trong lễ hội này, người ta thường cùng nhau xay bột, nấu chè đậu xanh, làm bánh trôi bánh chay, tẩy trần, nấu xôi gấc… để cúng Phật, tổ tiên hoặc những người đã khuất.
Năm nay, Tết Hàn Thực sẽ diễn ra vào Chủ Nhật, 3 tháng 4 năm 2022 theo lịch dương ( Tức ngày 3 tháng 3 theo lịch âm)
Ý nghĩa ngày tết Hàn Thực
Tưởng nhớ tổ tiên và những người đã khuất
Theo nghĩa đen, Hàn Thực còn có nghĩa là Thức Ăn Lạnh, theo đó mọi người sẽ dùng thức ăn nguội lạnh để tưởng nhớ và ghi ơn đến những người thân đã khuất của họ. Cụ thể, ý nghĩa của Lễ Hàn Thực được đề cập đến liên quan đến cái chết đau buồn của bậc thánh hiền Giới Tử Thôi, người bị chết vì cháy rừng.
Nhà vua lúc bấy giờ mang trong mình nỗi niềm thương xót, buồn bã nên đã xây đền thờ, đồng thời ra lệnh cấm lửa trong ba ngày để tỏ lòng tiếc thương cho ông. Từ đó tháng 3 âm lịch thường được dùng để tưởng nhớ về Giới Tử Thôi.
Nhưng ở Việt Nam, Tết Hàn Thực có một sự khác biệt rõ ràng, người dân không cần phải bỏ lửa, họ đặc biệt chuẩn bị bánh trôi – tượng trưng cho thức ăn nguội và dâng lên tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn, sự tri ân công ơn dưỡng dục và tiếp nối những tinh hoa truyền thống của dòng họ.
Truyền thống quý báu của dân tộc
Từ lâu, bánh trôi, bánh chay đã được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam, hình ảnh chiếc bánh tròn, hơi dẹt đã ăn sâu vào truyền thống dân tộc Việt Nam và được qua văn thơ, tranh ảnh. Hình ảnh chiếc bánh trôi được nhà thơ Hồ Xuân Hương khắc họa là hình ảnh ẩn dụ cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: thuần khiết, hy sinh, cao quý, độ lượng, từ bi …
Vỏ bánh làm bằng bột nếp vo thành từng viên với đường nâu bên trong, luộc qua nước sôi thành bánh trôi. Bánh chay hình tròn, hơi dẹt, không nhân, nấu với nước đường vừa ăn. Nó thể hiện rõ nét văn hóa lúa nước xưa của nước ta, dù là bánh trôi hay bánh chay đều được làm bằng bột nếp dẻo thơm, thể hiện truyền thống quý trọng thành quả lao động của người nông dân qua nhiều thế hệ.
Mong muốn một mùa bội thu, hài hòa
Như chúng ta đã biết, tháng 3 âm chuẩn bị cho tiết Lập Hạ, đây là ngày kết thúc mộc khí, cũng là thời gian chuẩn bị vào mùa hè – mùa của mùa màng, bội thu. Bánh chay da trắng mang tính dương, nhân đậu xanh bên trong vàng tươi, âm dương hòa hợp. Việc sử dụng bánh trôi, bánh chay trong ngày Tết Hàn thực thể hiện mong ước mùa hè không còn oi bức, tiết trời yên lành, cầu mong một mùa không khắc nghiệt, mùa màng bội thu.
Uống nước nhớ nguồn
Trong tết Hàn Thực hàng năm, cả gia đình quây quần vui vẻ bên nhau để làm bánh trôi và bánh chay. Trong thời gian đó mọi người thường kể cho nhau về những truyền thống và truyền thuyết lưu đời từ ngàn xưa. Trong số những câu chuyện nổi tiếng ở nước ta, không thể thiếu sự tích Lạc Long Quân và Âu Cơ, đặc biệt là hình ảnh chiếc bánh trôi càng gợi nhớ đến hình ảnh một bọc trăm trứng. Dần dần, những ngày Tết Hàn Thực không thể tách rời bánh trôi, bánh chay và những câu chuyện cổ thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn quý báu của dân tộc.
Những điều nên và không nên làm trong ngày tết Hàn Thực
Những việc nên làm vào ngày tết Hàn Thực
Vào ngày tết Hàn Thực cần chú ý những việc như sau:
- Đi tảo mộ: Mục đích chính của Tết Hàn thực vào ngày 3/3 âm lịch là để tỏ lòng thành kính với tổ tiên và những người đã khuất. Vì vậy, đi tảo mộ luôn là hoạt động không thể thiếu trong dịp lễ này.
- Thắp hương gia tiên: Sau khi tế lễ, việc thành kính dâng hương cũng phải hết sức cẩn thận. Ngoài việc tôn kính, người cúng bái phải ăn mặc chỉnh tề, trang trọng, thanh lịch khi đứng trước bàn thờ tổ tiên.
- Làm mâm cúng: Việc nấu một mâm cỗ cúng đủ đầy, tươm tất cúng gia tiên là những bước cần thiết để có một cái Tết Hàn thực đúng nghĩa.
- Mua vật phẩm phong thủy: Tết Hàn Thực là ngày phong ý nghĩa lớn về phong thủy, việc mua vật phẩm phong thủy để trưng bày tại nhà hoặc tặng bạn bè, người thân thể hiện sự mong cầu về may mắn, bình an và hạnh phúc. Những vật phẩm phong thủy thường được chọn như tượng linh vật mạ vàng, lá bồ đề, tượng Phật, tượng Tam Đa Phúc Lộc Thọ, tranh phong thủy cao cấp …
Những việc không nên làm vào ngày tết Hàn Thực
Để tránh những điều đáng tiếc xảy ra, bạn không nên làm những điều sau trong ngày Tết Hàn thực:
- Không sát sinh: Các gia đình cũng hạn chế sát sinh để bày tỏ lòng thành kính và sự tôn trọng đối với người đã khuất. Đồng thời tích đức cho thế hệ con cái sau này.
- Không ăn mặn: Để có một cái Tết Hàn thực đúng nghĩa, mâm cỗ phải là những món thanh đạm, không quá đắt tiền và không cần bày biện bàn ăn quá xa hoa nhưng cần sự thành kính từ tận tâm mình.
- Không cãi vã: Ngày tết Hàn Thực chuyện cãi vã, tranh cãi giữa các thành viên trong nhà thực sự là điều tối kỵ. Bất kể vấn đề gì, hầu hết mọi người sẽ phải nhượng bộ để có một cái tết Hàn Thực thật vui vẻ và may mắn.